Οι χώροι
Στις 2 Ιουλίου 1839 τέθηκε ο θεμέλιος λίθος του κεντρικού κτιρίου του Πανεπιστημίου, σε σχέδια του Κρίστιαν Χάνσεν.
Το διδακτικό προσωπικό (καθηγητές/τριες και υφηγητές/τιες) που υπηρέτησε στο ίδρυμα συγκρότησε, ήδη από τον 19ο αιώνα, μια ακαδημαϊκή κοινότητα που ανέλαβε μια σειρά από πραγματικούς και συμβολικούς ρόλους εντός και εκτός του Πανεπιστημίου.
Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών συνέδεσε αδιάρρηκτα την ιστορική του πορεία με εκείνη της ελληνικής κοινωνίας. Οθώνειο, Εθνικό, Εθνικό και Καποδιστριακό, πρωταγωνίστησε στο δημόσιο βίο, επηρεάζοντας, όσο ελάχιστοι θεσμοί, τη συγκρότηση του ελληνικού κράτους. Κορυφαίος επιστημονικός θεσμός, αποτέλεσε παράλληλα και έναν από τους σημαντικότερους διαμορφωτές και εκφραστές της κυρίαρχης ιδεολογίας.